Podsumowanie 13. Akademii Czystszej Produkcji w trybie ''indywidualnym''

15 grudnia 2023 r., po 6 tygodniach intensywnych prac, zakończyła się 13 edycja on-linowej tzw. indywidualnej Akademii Czystszej Produkcji. Siedem Pilotażowych Projektów zaprojektowanych zgodnie ze strategią CP podczas 13.indACP  zostało wdrożonych. Wszystkie wpłyną na łagodzenie zmian klimatu oraz są zgodne z obecnie obowiązującymi strategiami  UE jak Gospodarki o Obiegu Zamkniętym czy Dekarbonizacja oraz wpisują się w rozporządzenia UE tj.  Europejskiego Zielonego Ładu w tym Fit for 55, czy Taksonomii.

Dla przypomnienia

„Czystsza Produkcja” (CP) jest strategią ochrony środowiska polegającą na ciągłym, zintegrowanym, zapobiegawczym działaniu w odniesieniu do procesów, produktów i usług, zmierzającym do zwiększenia efektywności produkcji/usług, efektywności energetycznej oraz redukcji ryzyka dla ludzi i środowiska.

„Gospodarka o Obiegu Zamkniętym” (GOZ) polega na zamykaniu obiegu w cyklu życia produktów. W praktyce oznacza to maksymalne wykorzystanie potencjału produktu co prowadzi do minimalizacji powstawania odpadów a po zakończeniu jego cyklu życia – ponowne wykorzystanie, czyli powrót do początku cyklu-  . GOZ jest także kluczowym elementem walki z katastrofą klimatyczną. Skupia się na znaczącym ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych do atmosfery m.in. dzięki zredukowaniu wydobycia i przetwarzania surowców nieodnawialnych i zminimalizowaniu ilości odpadów.

„Dekarbonizacja” Proces polega na systematycznym ograniczaniu emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych do atmosfery, by finalnie całkowicie zaprzestać ich emisji. Celem strategii dekarbonizacji jest zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko poprzez mechanizmy optymalizacji i wzrost wydajności obejmujące efektywne wykorzystywanie energii, przechodzenie na jej odnawialne źródła, minimalizację odpadów czy świadomy wybór dostawców. W świetle obecnych przepisów, regulacji, presji ze strony inwestorów i klientów, przedsiębiorstwa muszą opracować skuteczną strategię dekarbonizacji w celu zmniejszenia swojego negatywnego wpływu na klimat i środowisko.  Towarzyszące tej unijnej strategii działania, takie jak Europejski Zielony Ład czy Taksonomia UE, wspierać będą przepływanie środków finansowych w stronę inwestycji służących ograniczaniu emisji oraz adaptacji do zmiany klimatu.

Europejski Zielony Ład  (EZŁ) Pakiet inicjatyw, którego celem jest przekształcenie UE w sprawiedliwe i dostatnie społeczeństwo żyjące w nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarce, charakteryzującej się:

• zerowym poziomem emisji gazów cieplarnianych  netto w 2050 r.,
• rozdzieleniem wzrostu gospodarczego od zużywania  zasobów,
• równym poziomem życia we wszystkich regionach świata.

Fit for 55 to zestaw wniosków ustawodawczych w EZŁ mających zmienić i uaktualnić unijne przepisy oraz wprowadzić nowe inicjatywy:

• Redukcja emisji o min. 55% do 2030 roku,
• 40% energii pochodzącej z OZE,
• Zmniejszenie zużycia energii o min. 9% do 2030  roku,
• 49% udziału OZE w energii wykorzystywanej w budynkach,
• Wprowadzenie granicznego podatku węglowego,
• Zmiany związane z opłatami za emisje w ramach EU ETS m.in. w lotnictwie i żegludze,
• Samochody rejestrowane - niskoemisyjne.
  
  

„Taksonomia”  to potoczna nazwa nowego aktu prawnego Unii Europejskiej w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje – zrównoważone środowiskowo. Nowe przepisy mają zwiększyć poziom ochrony środowiska poprzez przekierowanie kapitału z inwestycji szkodzących środowisku na bardziej ekologiczne alternatywy. Dana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo, jeżeli łącznie spełnia cztery warunki, tj.:

• wnosi istotny wkład w realizację co najmniej jednego z sześciu nw. celów środowiskowych Taksonomii,
• łagodzenie zmian klimatu,
• adaptacja do zmian klimatu,
• zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich,
• przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym,
• zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola,
• ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów,
• nie wyrządza poważnych szkód dla żadnego z celów środowiskowych,
• jest prowadzona zgodnie z minimalnymi gwarancjami,
• spełnia techniczne kryteria kwalifikacji.

Nasze Pilotażowe Projekty CP (PPCP) zrealizowane w 13.IndACP są działaniem potwierdzającym , że w firmach: prowadzone działania są zgodne z GOZ i Dekarbonizacją - pokazujemy efektywne wykorzystywanie energii, przechodzenie na odnawialne źródła, minimalizację odpadów i zasobów naturalnych. Efektem z wdrożenia PPCP to łagodzenie klimatu co pozwala wpisać się w tematykę Taksonomii. Ponadto nasze PPCP są dla firm wsparciem w obliczaniu śladu węglowego i niejako rekomendacją do stosowania Taksonomii. Zmiany klimatyczne, spowodowane czynnikami antropogenicznymi, stanowią obecnie jeden z najważniejszych problemów środowiskowych. Różne gazy cieplarniane w niejednakowym stopniu przyczyniają się do globalnego ocieplenia, zaś ekwiwalent dwutlenku węgla pozwala porównywać emisje różnych gazów na wspólnej skali.

Przedsiębiorstwa na całym świecie, także w Polsce, decydują się na obliczenie śladu węglowego głównie dla konkretnego produktu lub dla całej firmy. Miarą śladu węglowego jest  CO₂e - ekwiwalent dwutlenku węgla.

A my ślad węglowy obliczmy dla konkretnego działania – projektu CP aby pokazać że działamy zapobiegawczo na zmiany klimatu. Dzięki naszym PPCP w 13.indACP przyczyniliśmy się do redukcji śladu węglowego o ponad 1000 MgCO2/rok

Nasze PPCP to nasz wysiłek na rzecz łagodzenia klimatu i są działaniami poprawiającymi zrozumienie oraz stosowanie GOZ, Dekarbonizacji w tym Taksonomii.

Dla potwierdzenia przedstawiamy działania zrealizowane w 7 PPCP.

I. Trzy PPCP dotyczyły obiegów zamkniętych, minimalizując odpady papierowe, folie, olej hydrauliczny i energię cieplną

W firmie Heinz-Plastics Polska z siedzibą w Działdowie zrealizowano projekty pt.  „Minimalizacja negatywnego oddziaływania na środowisko poprzez zmniejszenie zużycia oleju hydraulicznego w procesie produkcji opakowań z tworzyw sztucznych – równoległy proces filtrowania”.

Celem było max. wydłużenie interwału pomiędzy wymianami oleju dzięki utrzymaniu

jego parametrów na optymalnym poziomie poprzez zastosowanie dodatkowego układu zewnętrznego, który wspomaga proces filtrowania i odbywa się to równolegle w czasie pracy maszyn. Specjalnie urządzenie jest podłączane do zbiornika maszyny, skąd olej jest przepompowywany przez specjalny układ filtrów (w tym dodatkowy magnetyczny), który oczyszcza zawartość zbiornika z nieporządnych substancji i uzdatnia olej, co wydłuża nawet kilkukrotnie czas jego pracy bez utraty parametrów. Równoległe filtrowanie oleju powoduje, że ma on stałe optymalne parametry techniczne w czasie. Ma to pozytywny wpływ na polepszenie stabilności pracy maszyn i  na zwiększenie efektywności produkcji  gdyż proces oczyszczania oleju odbywa się równolegle podczas cyklu pracy maszyny, co redukuje czas wymian i powoduje brak niezbędnych przestojów. Stabilne parametry pracy wydłużaj także żywotność podzespołów i części  maszyn.

Firma planuje działania pro-środowiskowe, zgodnie ze strategią CP w tym:

1. Zastępowanie transportowych kartonów papierowych jednorazowego użytku tackami termoformowanymi wielokrotnego użytku.
2. Dalsza modernizacja oświetlenia – wymiana na świetlówki LED.
3. Dalsza modernizacja parku maszynowego – wymiana maszyn hydraulicznych na elektryczne.
4. Montaż Instalacji fotowoltaicznej.

W firmie Heinz-Glas Działdowo Sp. z o.o. zrealizowano projekt pt. „Optymalizacja zużycia opakowań karton / folia” W zakres projektu wykonano:

• Standaryzację rozmiaru kratownic oraz tacek do pakowania jako jeden  rodzaj opakowań do kilku asortymentów co pozwoliło na - przedłużenie produkcji, zminimalizowanie odpadu bieżącego po produkcji. ( w chwili obecnej ze względu na brak pakowania linia produkcyjna jest zatrzymywana w nocy).
• Zastosowanie metody FIFO na magazynie w celu zmniejszenia ilości odpadów opakowań ze względu na stan.
• Zakup i montaż maszyny do pakowania w stretch – palety z gotowym wyrobem foliowane „stretchem” co zmniejszy ilość używanej folii.

oraz zastosowano efektywniejsze planowanie produkcji.
Firma planuje działania pro-środowiskowe, zgodnie ze strategią CP w tym:

1. Montaż paneli fotowoltaicznych.
2. Wykonać analizę możliwości użycia wielokrotnego wapna w instalacji filtra DUR.
3. Montaż oświetlenia LED (wymiana).
4. Montaż czujników ruchu (tam gdzie jest możliwość).
5. Wykonać analizę możliwości sprzedaży ciepła do okolicznych ciepłowni.
6. Sprawdzić możliwość używania czyściwa „MEWA” (wielokrotnego użytku) w działach Przebudowy oraz Regeneracji Form.

W firmie 2 HD SP. z o.o. z siedzibą w  Działdowie zrealizowano projekt pt. „Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych oraz energii przeznaczonej na ogrzewanie obszaru produkcji poprzez odzysk ciepła w systemie wentylacji sprężarek”. To obieg zamknięty dot. wykorzystania energii cieplnej poprzez wprowadzeniu odzysku ciepła w systemie wentylacji z obszaru sprężarek na obszar produkcji.  Przejście na efektywny system odzysku ciepła przyczyni się do znacznej redukcji emisji gazów cieplarnianych związanych z procesem ogrzewania obszaru produkcji. To z kolei wpłynie korzystnie na jakość powietrza i zmniejszy negatywne skutki zanieczyszczeń dla zdrowia społeczności lokalnej.

Firma planuje działania pro-środowiskowe, zgodnie ze strategią CP w tym:

1. Możliwość odzysku ciepła z pieców malarskich.
2. Wprowadzenie lakieru ze zmniejszoną emisją VOC z 10 do 2%.
3. Zastosowanie w nowej linii lakierniczej systemu odzysku ciepła z pieca suszącego do podgrzewania powietrza wykorzystywanego w procesie.
4. Wdrożenie systemu wspierającego precyzyjna kontrole ilości zużytej farby.

Efekty ekologiczne z wdrożenia tych trzech ww projektów zestawiono w tabeli nr 1.

Tabela nr 1 Efekty ekologiczne z trzech PPCP wdrożonych podczas 13.indACP

II. Cztery PPCP dotyczyły efektywnego wykorzystywania energii oraz przechodzenie na odnawialne źródła energii

W firmie Modultop Sp. z o.o. z siedzibą w Płocku, zrealizowano projekt pt. „Poprawa efektywności energetycznej w wyniku działań optymalizujących zużycie energii w hali produkcyjnej”

Wdrożenie tego projektu wpłynie  na zmniejszenie emisji szkodliwych gazów cieplarnianych dzięki zmniejszeniu produkcji energii, ale także będzie realnym źródłem oszczędności.

W celu poprawy efektywności energetycznej zostały:

• zamontowane  dwa destryfikatory powodujące odzysk ciepła pochodzącego z pracy maszyn produkcyjnych, a następnie wykorzystanie go do ogrzewania budynku.
• zastosowano energooszczędne oświetlenie ledowe, 24 lampy ledowe o mocy 80W oraz wydzielono niezależne strefy oświetlenia hali produkcyjnej, tak aby oświetlenie było używane tylko gdy pracują poszczególne maszyny oraz doświetlone były niezbędne ciągi komunikacyjne.
• wykorzystano odnawialne źródeł energii, fotowoltaiczna o mocy 50 kW, zamontowane na dachu budynku firmy pozwala nam wytwarzać na własny użytek z maksymalnym wykorzystaniem energii elektrycznej produkowanej przez naszą instalację fotowoltaiczną. Przy planowaniu zmian pracy stanowisk najbardziej energochłonnych bazujemy na prognozach pogody.

W miarę możliwości piec do laminowania uruchamiany jest w godzinach produkcji energii przez instalację fotowoltaiczną.
Zainstalowano panele fotowoltaiczne o mocy 40 kW w celu zwiększenia energii elektrycznej produkowanej ze słońca.

Firma planuje działania pro-środowiskowe, zgodnie ze strategią CP w tym:

1. Wymienić pojazdy spalinowe na elektryczne.
2. Zbudować łącznik między dwoma halami w celu odzysku nadmiernego ciepła pochodzącego z jednej hali i aby zmniejszyć pobór energii cieplnej na drugiej hali.

W firmie JassBoard Sp. z o.o. zrealizowano projekt pt. „Ograniczenie śladu węglowego przedsiębiorstwa poprzez inwestycję w odnawialne źródła energii – budowa farmy fotowoltaicznej na dachu zakładu w Dąbrowie Górniczej firmy”.

Zainstalowano panele o mocy 1240 kW
Firma mając na względzie poprawę warunków środowiskowych oraz uwzględniając potrzeby przedsiębiorstwa skupiła się na instalacji farmy fotowoltaicznej na dach , dzięki której w zrównoważony sposób oraz z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii będzie czerpać energię niezbędną do funkcjonowania przedsiębiorstwa  zakładzie produkcyjnym w Dąbrowie Górniczej.

Firma planuje działania pro-środowiskowe, zgodnie ze strategią CP w tym:

1. Budowa farmy fotowoltaicznej na dachu obiektu w Czachorowie,
2. Wdrożenie systemu elektronicznego poboru części z magazynu i eliminację papierowego obiegu dokumentów,
3. Filtrację przepracowanego oleju w celu ponownego wykorzystania,
4. Poszukiwania możliwości ponownego wykorzystania krążków zabezpieczających rolki z papierem,
5. Rozwoju kampanii edukacyjnych dla pracowników dotyczących zużycia mediów, śladu węglowego, gospodarki odpadami (w myśl GOZ),

W Firmie EMIX Sp. z o.o. z siedzibą w Rusinowie k/ Rypina wdrożono projekt pt. „Wdrożenie rozwiązań energooszczędnych, zmniejszenie śladu węglowego poprzez rozbudowę instalacji PV”

Zainstalowano panele o mocy 50 kW.
Spowoduje to dalsze ograniczenie śladu węglowego przedsiębiorstwa poprzez inwestycję w panele fotowoltaiczne (odnawialne źródła energii). Dzięki rozbudowie przedsiębiorstwo będzie miało do dyspozycji wraz z już istniejącą instalacją PV o mocy 150 kW.

Firma planuje działania pro-środowiskowe, zgodnie ze strategią CP w tym:

1. Ograniczenie zużycia foli stretch w transporcie wewnętrznym
2. Eliminacja lub ograniczenie użycia worków papierowych do transportu półproduktów
3. Wprowadzenie recyklingowalnych (jednomateriałowych) opakowań dla kisieli, budyni i galaretek
4. Eliminacja etykiet samoprzylepnych, nadruk bezpośrednio na opakowania zbiorcze

W firmie Przedsiębiorstwo Inżynieryjne San-System Sp. z o.o. z siedzibą w Olecku zrealizowano projekt pt.  „Redukcja kosztów zakupu energii elektrycznej oraz zmniejszenie śladu węglowego poprzez uruchomienie pionowej elektrowni wiatrowej o mocy 9,8 kW na budynku biurowym firmy”.

Zainstalowano wiatrak o mocy 9,8 kW.
W celu zmniejszenia uzależnienia od importowanej energii a zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego w firmie oraz zmniejszenia kosztów energii elektrycznej, który w ostatnich okresach okazał się dość wysokim kosztem w działalności firmy. Wytworzenie energii wiatrowej nie wiąże się z jakąkolwiek emisją trujących związków do atmosfery, nie zostają także żadne odpady. Wiatr to odnawialne źródło energii, dzięki inwestycji w zakup i montaż takiego rozwiązania firma zaoszczędzi na stałych kosztach  utrzymania. Montaż takiego rozwiązania niesie dla firmy też szanse na rozszerzenie działalności a w  przyszłości wykorzystywanie energii  z wiatru w realizowanych przez firmę projektach.

Firma planuje działania pro-środowiskowe, zgodnie ze strategią CP w tym:

1. Zorganizować akcję sadzenie drzew przez pracowników.
2. Wstawienie fotokomórek ograniczających zużycie światła w hali magazynowej.
3. Uzyskać dofinansowanie do zakupu rowerów elektrycznych do użytku miejskiego jako środek transportu do pracy.

Efekty ekologiczne z wdrożenia tych czterech ww. projektów zestawiono w tabeli nr 2.

Tabela nr 2 Efekty ekologiczne z czterech PPCP wdrożonych podczas 13.indACP

Efekty ekonomiczne  i społeczne dla poszczególnych PPCP wdrożonych podczas 13.indACP przedstawiono w tabeli nr 3.

Tabela nr 3  Efekty ekonomiczne i społeczne PPCP wdrożonych podczas 13.indACP

Inne informacje